Một số quy định pháp luật về xử lý vi phạm liên quan đến phòng chống dịch Covid-19

20/04/2020

Câu 1. Hành vi cung cấp, chia sẽ thông tin bịa đặt về dịch COVID-19 trên mạng xã hội sẽ bị xử lý như thế nào?

Đáp:

Thời gian vừa qua, cơ quan chức năng đã xử lý nhiều người bịa đặt thông tin, chia sẽ thông tin về dịch bệnh COVID-19 không đúng sự thật. Dù với bất cứ lý do gì, cũng không thể biện minh cho những hành vi này, tất cả đều phải bị xử lý. Hành vi này có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự phụ thuộc vào tính chất, mức độ vi phạm cũng như hậu quả mà nó gây ra. Cụ thể:

Nếu xử lý hành chính, thì căn cứ Điều 101 Nghị định số 15/2020/NĐ-CP ngày 03/02/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện quy định thì hành vi cá nhân cung cấp, chia sẽ thông tin bịa đặt về dịch COVID-19 trên mạng xã hội sẽ bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng. Đồng thời, bị buộc gỡ bỏ thông tin sai sự thật hoặc gây nhầm lẫn hoặc thông tin vi phạm pháp luật nói trên.

Nếu bị xử lý hình sự, thì theo Điều 288 Bộ luật hình sự, người có hành vi đưa lên mạng máy tính, mạng viễn thông những thông tin bịa đặt trái với quy định của pháp luật sẽ bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm. Đồng thời, còn có thể bị phạt tiền từ 20 triệu đồng đến 200 triệu đồng. Đã có trường hợp, cơ quan chức năng xử lý hình sự hành vi này như ở tỉnh Nghệ An, ngày 19/4/2020 công an mới ra quyết định tạm giữ một đối tượng đăng tải nhiều thông, bài viết có nội dung trái pháp luật, xuyên tạc thông tin không đúng sự thật về dịch COVID-19.

Câu 2. Hành vi không đeo khẩu trang theo hướng dẫn của cơ quan y tế để phòng, chống dịch COVID-19 hiện nay thì sẽ bị xử lý như thế nào?

Đáp:

Để phòng, chống dịch COVID-19 lây lan trong cộng đồng, Thủ tướng Chính phủ, Ủy ban nhân dân các cấp đã có nhiều chỉ đạo xử lý đối với hành vi này. Thực tế, nhiều người không đeo khẩu trang khi ra đường hoặc nơi công cộng đã bị phạt tiền từ 100.000 đồng đến 300.000 đồng.

Cụ thể, khoản 1, Điều 11 Nghị định số 176/2013/NĐ-CP ngày 14/11/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế quy định: “Hành vi không thực hiện biện pháp bảo vệ cá nhân đối với người tham gia chống dịch và người có nguy cơ mắc bệnh theo hướng dẫn của cơ quan y tế thì sẽ bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000 đồng đến 300.000 đồng”.

Câu 3.  Hành vi che giấu tình trạng bệnh của mình hoặc của người khác khi nhiễm bệnh Covid-19 sẽ bị xử phạt như thế nào?

Đáp:

Theo quy định khoản 2, Điều 11 Nghị định số 176/2013/NĐ-CP ngày 14/11/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế thì hành vi che giấu tình trạng bệnh của mình hoặc của người khác khi mắc bệnh truyền nhiễm, đã được công bố là có dịch, hiện nay là dịch Covid-19 thì sẽ bị phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng.

Ngoài ra, nếu hành vi này gây lây truyền dịch bệnh Covid-19 cho người khác thì có thê bị xử lý hình sự theo điểm c khoản 1 Điều 240 Bộ Luật hình sự về tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người, với hình phạt có thể lên tới 12 năm tù; phạt tiền đến 200 triệu đồng.

Câu 4. Cá nhân, tổ chức sẽ bị xử lý như thế nào nếu có hành vi không thực hiện quyết định áp dụng biện pháp hạn chế tập trung đông người hoặc tạm dừng hoạt động kinh doanh, dịch vụ tại nơi công cộng để phòng, chống dịch Covid-19?

Đáp:

Cần lưu ý, việc tạm dừng hoạt động kinh doanh của người dân là việc làm mà Chính phủ đã rất cân nhắc trước diễn biến hêt sức phức tạp của dịch bệnh Covid-19, không chỉ ở Việt Nam mà trên cả thế giới, Thủ tướng Chính phủ đã khẳng định “Vì sức khỏe của dân, sẵn sàng hy sinh lợi ích kinh tế trong ngắn hạn”. Theo đó, Thủ tướng chỉ thị dừng triệt để các hoạt động, văn hóa, thể thao, giải trí tại các địa điểm công cộng, hoạt động tôn giáo tập trung đông người; Tạm đình chỉ hoạt động các cơ sở kinh doanh dịch vụ trên địa bàn, trừ các cơ sở kinh doanh các loại hàng hóa, dịch vụ thiết yếu. Tỉnh An Giang thuộc nhóm có nguy cơ nên vẫn tiếp tục thực hiện nghiêm chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ là cách ly toàn xã hội đến hết ngày 22/4/2020 và sẽ có điều chỉnh vào ngày 22/4/2020 tùy diễn biến dịch bệnh (Thông báo kết luận số 158/TB-VPCP ngày 16/4/2020 của Văn phòng Chính phủ; Công văn số 396/UBND-KGVX ngày 17/4/2020 của Ủy ban nhân dân tỉnh).

Mỗi người dân phải nghiêm túc thực hiện Chỉ thị của Thủ tướng để cùng nhau đẩy lùi dịch bệnh. Nếu vi phạm thì bị xử lý theo quy định pháp luật. Cụ thể, theo quy định tại khoản 4, Điều 11 Nghị định số 176/2013/NĐ-CP ngày 14/11/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế thì “Hành vi không thực hiện quyết định áp dụng biện pháp hạn chế tập trung đông người hoặc tạm đình chỉ hoạt động kinh doanh, dịch vụ tại nơi công cộng sẽ bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng”.

Ngoài ra, hành vi này còn có thể bị xử lý hình sự. Cụ thể, theo hướng dẫn của Hội đồng thẩm phán của Tòa án nhân dân tối cao (Công văn số 45/TAND-TC ngày 30/3/2020 về việc xét xử tội phạm liên quan đến dịch bệnh Covid-19), chủ Sở hữu kinh doanh, người quản lý cơ sở kinh doanh dịch vụ (như quán bar, vũ trường, karaoke, dịch vụ mát-xa, cơ sở thẩm mỹ…) thực hiện hoạt động kinh doanh đã có quyết định tạm đình chỉ hoạt động kinh doanh để phòng, chống dịch bệnh Covid-19 của cơ quan, người có thẩm quyền, gây thiệt hại từ 100 triệu đồng trở lên do phát sinh phòng, chống dịch bệnh thì bị xử lý về tội vi phạm quy định về an toàn ở nơi đông người theo quy định tại Điều 295 Bộ luật hình sự.

Câu 5. Hành vi không khai báo y tế, khai báo không đầy đủ hoặc khai báo gian dối về dịch bệnh Covid-19 sẽ bị xử lý như thế nào?

Đáp:

Tùy theo tính chất, mức độ vi phạm và hậu quả mà hành vi này gây ra, người vi phạm có thể bị xử lý lý vi phạm hành chính hoặc bị xử lý hình sự. Cụ thể:

Đối với các hành vi: (1) Không khai báo hoặc khai báo không trung thực, kịp thời diễn biến bệnh truyền nhiễm của bản thân với thầy thuốc, nhân viên y tế được giao nhiệm vụ; Không tuân thủ chỉ định, hướng dẫn phòng, chống lây nhiễm bệnh truyền nhiễm của thầy thuốc, nhân viên y tế và nội quy, quy chế của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh; (3) Không đăng ký theo dõi sức khỏe với trạm y tế xã, phường, thị trấn nơi cư trú của người mắc bệnh Covid-19 sau khi ra khỏi cơ sở khám bệnh, chữa bệnh sẽ bị phạt tiền từ 100.000 đồng đến 300.000 đồng theo Điều 9 Nghị định số 176/2013/NĐ-CP ngày 14/11/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế.

 Tuy nhiên, nếu những hành vi này gây lây truyền dịch bệnh Covid-19 cho người khác hoặc gây thiệt hại từ 100 triệu đồng trở lên cho chi phí phòng, chống dịch bệnh thì bị xử lý hình sự theo Điều 240, Điều 295 Bộ luật hình sự. Có thể là phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.

Câu 6. Hành vi vứt khẩu trang ra đường bị xử lý như thế nào?

Đáp:

Đeo khẩu trang là một trong những biện pháp quan trọng để phòng, tránh nhiễm bệnh Covid-19, bắt buộc mọi người phải thực hiện. Tuy nhiên, sau khi sử dụng khẩu trang, có người lại vứt bừa bãi trên đường, vỉa hè, đây là nguy cơ làm phát tán dịch bệnh nếu trên khẩu trang chứa virus Covid-19 của người đã nhiễm bệnh.

Vì vậy, hành vi vứt khẩu trang trên vỉa hè, đường phố hoặc vào hệ thống thoát nước thải  hoặc hệ thống nước mặt có thể bị phạt tiền từ phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 7.000.000 đồng theo điểm c, điểm d, khoản 1, Điều 20 Nghị định 155/2016/NĐ-CP của Chính phủ Quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường.

Câu 7. Người có hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực cản trở người thi hành công vụ trong phòng, chống dịch bệnh Covid-19 thì bị xử lý như thế nào?

Hỏi:

Kể từ khi có xảy ra dịch Covid-19, đến nay, đã xảy ra nhiều vụ chống người thi hành công vụ trong phòng chống dịch Covid-19. Cơ quan chức năng đã xử lý vi phạm hành chính, kể cả truy cứu trách nhiệm hình sự nhiều vụ việc liên quan đến hành vi này, tùy theo tính chất mức, độ vi phạm. Cụ thể:

Theo Điều 20 Nghị định số 167/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội. Hành vi cản trở, chống lại việc thanh tra, kiểm tra, kiểm soát của người thi hành công vụ như có những lời nói, hành động đe dọa, lăng mạ, xúc phạm danh dự, nhân phẩm người thi hành công vụ trong phòng, chống dịch Covid-19 có thể bị phạt tiền từ 500.000 đồng đến 5.000.000 đồng.

Ngoài ra, hành vi này còn có thể bị xử lý hình sự về tội chống người thi hành công vụ theo Điều 330 Bộ luật Hình sự với hình phạt có thể lên tới 7 năm tù.

TUẤN NGỌC